چاشنی ‌ها و طعم ‌دهنده ‌های غذا: کلید خوشمزگی و سلامتی

چاشنی‌ها و طعم‌دهنده‌ها همانند جادوگرانی هستند که می‌توانند طعم ساده‌ترین غذاها را به یک تجربه لذیذ تبدیل کنند. این مواد نه تنها به غذاها طعم و عطر دلپذیری می‌بخشند، بلکه دارای خواص درمانی و تغذیه‌ای نیز هستند. در ادامه با انواع چاشنی‌ها، پرکاربردترین ادویه‌ها و خواص شگفت‌انگیز آن‌ها آشنا می‌شویم.

پرکاربردترین ادویه‌ها و خواص آن‌ها

 

زردچوبه

• پادشاه ادویه ها:  به لطف ماده ای به نام کورکومین{به انگلیسیCurcumin)) یا دی فرولوئیل متان، که جزء فعال ادویه زردچوبه است و دارای خواص ضد التهابی می‌باشد.} خاصیت ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی قوی دارد.
• کاربرد: در کاری، خورش ها، ترشیجات و بسیاری از غذاهای دیگر استفاده می شود.

 

فلفل سیاه

• تند و تیز: به دلیل وجود پیپرین{ به انگلیسیPiperine)): عامل طعم و بوی فلفل سیاه است}خاصیت گرم کنندگی دارد و به هضم غذا کمک می کند.
• کاربرد: در انواع غذاها، سس ها و ترشیجات استفاده می شود.

 

دارچین

• شیرین و گرم: علاوه بر طعم دلپذیر، دارای خواص ضد دیابت، کاهش قند خون و کاهش کلسترول است.
• کاربرد: در شیرینی ها، نوشیدنی ها و غذاهای گوشتی استفاده می شود.

 

سماق

• ترش و تصویه کننده خون: سماق برای بیماران دیابتی و دارای فشار خون مفید است و سرشار از ویتامین c میباشد.
• کاربرد: با اینکه سماق در غذاهای زیادی به کار می‌رود، ولی مهمترین آنها انواع کباب، مرغ، ماهی و سس ها هستند.

 

گلپر

• اشتها آور: خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و علاوه بر اشتها آور بودن، به راحتی اشتهای کاذب را مهار می‌کند و می‌تواند برای لاغری مفید باشد.
• کاربرد: جالب است بدانید که از گلپر، در تولید انواع صابون، خمیردندان و دهان شویه‌ها نیز، استفاده میشود.

 

زیره

• هضم آسان: به هضم غذا کمک می کند و برای درمان نفخ و دل درد مفید است.
• کاربرد: در غذاهای هندی، خورش ها و ترشیجات استفاده می شود.

 

زنجبیل

• ضد تهوع: دارای خواص ضد تهوع، ضد التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن است.
• کاربرد: در چای، غذاهای آسیایی و نوشیدنی های گرم استفاده می شود.

 

زعفران

• گرانبها و خوش طعم: علاوه بر طعم و رنگ دلپذیر، دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد افسردگی است.
• کاربرد: در غذاهای لوکس، شیرینی ها و نوشیدنی ها استفاده می شود.

 

پاپریکا

• شیرین و تند: به دلیل وجود کپسایسین{به انگلیسی: (Capsaicin)ماده‌ای شیمیایی تند موجود در فلفل‌های چیلی است که علت اصلی تند بودن فلفل‌ها همین ماده است و خوردن آن باعث افزایش دمای بدن و احساس گرمی می‌شود. }، خاصیت ضد درد و ضد التهابی دارد.
• کاربرد: در غذاهای مکزیکی، سس ها و سوپ ها استفاده می شود.

سایر ادویه های پرکاربرد و مهم ترین خواص آنها

• هل:  بهبود هضم و تقویت سیستم ایمنی
• پول بیبر: کمک به بهبود بینایی
• گشنیز:  رفع نفخ و بهبود هضم
• آویشن : ضد باکتری و ضد قارچ
• برگ بو:  بهبود هضم و کاهش قند خون
• رزماری:  پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی
• اورگانو: خواص ضد سرطانی
• زعتر: پاکسازی مجاری دستگاه تنفسی
• جوزهندی: رفع بوی بد دهان
• میخک: کاهش درد و مبارزه با عفونت

 

ادویه های ترکیبی

ادویه ترکیبی مخلوط چند ادویه مختلف است که متناسب با غذای خاص تهیه می‌شود. به طور کلی برخی از غذاها هستند که تنها از یک یا چند ادویه استفاده نمی‌کنند، بلکه در آنها تعداد زیادی ادویه به کار می‌روند. در این بخش انواع ادویه ترکیبی و موارد استفاده از آنها را معرفی می‌کنیم.

 

ادویه کاری

 ترکیبی از: برگ بو،هل، فلفل قرمز، زردچوبه، دارچین، میخک، زیره سبز، تخم گشنیز، برگ کاری، دانه رازیانه، پودر سیر، زنجبیل، سیاه دانه، دانه خردل، جوز هندی و پاپریکا.

 

ادویه تندوری

 ترکیبی از: پودر زنجبیل، پاپریکا، پودر زیره، دانه گشنیز، زردچوبه، پودر جوز هندی، فلفل قرمز آسیاب شده و پودر میخک.

 

ادویه ماسالا

ترکیبی از: فلفل سیاه، دارچین، هل، میخک، جوز هندی، زیره، رازیانه، گشنیز و برگ بو.

 

ادویه مکزیکی

ترکیبی از: پاپریکا، پیاز، زیره سبز، پودر سیر، فلفل سفید و فلفل سیاه.

 

ادویه دودی

ترکیبی از: سیر، پیاز، فلفل سیاه، زنجبیل، پاپریکا، زیره، گشنیز، پودر فلفل دلمه و کمی پودر زغال اخته .

ادویه ترشی

در واقع، ادویه ترشی را هم می‌توان جزو ادویه های ترکیبی به حساب آورد. ولی ما برای درک بهتر انواع ادویه ترشی، آن را در بخشی جداگانه بررسی می‌کنیم. ادویه ترشی نقش مهمی در روند درست شدن و جا افتادن ترشی دارد و طعمی خاص به آن می‌بخشد. اکثر افراد این ادویه‌ها را کاملا پودر نمی‌کنند و به صورت سالم یا کمی آسیاب شده داخل ترشی می‌ریزند.

1. ادویه ترشی انبه: شامل فلفل سیاه، هل سبز، زیره سبز، دارچین و گل هچک (گلرنگ) می باشد.
2. ادویه ترشی هفت بیجار: شامل گلپر، تخم گیشنیز، دارچین، زیره سبز، جوز سیاه، فلفل قرمز، فلفل سیاه و رازیانه .
3. ادویه ترشی بادمجان شکم پر: شامل گلپر، زردچوبه، سیاه دانه، تخم گشنیز، فلفل سیاه و فلفل قرمز می باشد.

 

لیست ادویه های مخصوص هر غذا

ما تا به اینجای متن انواع ادویه و ادویه های ترکیبی برای غذاها را معرفی کردیم. ولی لیست ادویه ها بیشتر از این است و شما می‌توانید برای هر غذا یک ترکیب مخصوص درست کنید. این موضوع کمی سلیقه‌ای است، ولی با این حال ادویه های مخصوص غذاها عبارت‌اند از:

ادویه فلافل

شامل پودر انبه، فلفل سیاه، پودر زیره سیاه، زردچوبه، پودر سیر و پودر پیاز مهمترین ترکیبات ادویه فلافل هستند.

 

ادویه پلویی

ما ایرانی‌ها پلوهای زیادی داریم و هر کدام با ادویه خاصی درست می‌شوند. در ضمن، شهرهای مختلف ممکن است در پلوی خود از ادویه خاصی استفاده کنند. اما با همه این توضیحات، طعم برخی از پلوها مثل لوبیا پلو و عدس پلو، بیشتر به ادویه وابسته است. بنابراین ما در ادامه ادویه این دو نوع پلو را معرفی می‌کنیم.

• ادویه لوبیا پلو: شامل نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، هل، زیره، دارچین، کاری، زعفران و زنجبیل
• ادویه عدس پلو: شامل دارچین، پودر زیره، پودر گل سرخ، پودر تخم گشنیز، هل و زعفران

 

ادویه برای خورش ها

انتخاب ادویه خورشی تا حد زیادی به نوع خورش بستگی دارد.ما در ادامه، ادویه ۳ مدل خورش را معرفی می‌کنیم:

• ادویه قورمه سبزی

یکی از دلایل تفاوت طعم قورمه سبزی در شهرهای ایران، به دلیل وجود سبزی‌ها و ادویه جات مختلف در طرز تهیه آن است. به طور کلی، در قرمه سبزی از ادویه های گل محمدی، لیمو عمانی، زردچوبه، فلفل سیاه و رازیانه استفاده می‌شود.

• ادویه قیمه

برای داشتن خورش قیمه جا افتاده و خوش طعم، از فلفل سیاه، دارچین، زردچوبه، پودر هل، جوز هندی، پودر لیمو عمانی، پودر گل سرخ و زعفران استفاده کنید.

 

ادویه مرغ

اگر خورش مرغی که درست می‌کنید، طعم آن شبیه به مرغ‌های رستورانی نیست، این بار ادویه های جدیدی را استفاده کنید. بطور مثال، تخم گشنیز، زیره سبز، فلفل سیاه، پودر سیر، زنجبیل، دارچین و هل بهترین ادویه ها، برای عطر و طعم مرغ هستند.

برای تهیه یک خورشت مرغ خوشمزه می توانید به راحتی و با یک تلفن مرغ تازه را درب منزل تحویل بگیرید.

مرغ کامل قطعه شده بدون پوست

 

ادویه ماهی و میگو

با اینکه هر شهر مخصوصا شهرهای جنوبی ایران ادویه های مخصوص به خود را دارند، ولی ادویه های رزماری، گشنیز، ادویه کاری، پودر سیر، پودر پیاز و زنجبیل مهمترین ترکیبات ادویه ماهی محسوب می‌شوند.

 

ادویه آبگوشت

 حتما به میزان مصرف کردن هر ادویه ای که عنوان می‌شود، دقت کنید. زیرا زیاد و کم کردن هر کدام می‌تواند تاثیر بدی روی مزه غذا بگذارد. بدین منظور باید فلفل سیاه، پودر زیره سیاه، پودر لیمو عمانی، زردچوبه، دارچین و میخک را با هم مخلوط کنید.

 

ادویه همبرگر

  برای ادویه همبرگر خانگی می‌توانید پاپریکا، شکر قهوه‌ای، فلفل سیاه، پودر سیر و فلفل قرمز را مخلوط کنید تا ترکیبی جذاب را درست کنید.

 

ادویه جوجه کباب

ادویه های جوجه کباب بسیار متنوع است و شما می‌توانید بنا به ذائقه خود از ادویه‌های مختلف در طبخ آن استفاده کنید. پودر زعفران و زردچوبه می‌توانند رنگ خوبی به آن بدهند. البته اگر زعفران دم کرده هم به جای پودر آن استفاده می‌شود و رنگ جوجه را بهتر می‌کند. علاوه بر این‌ها، فلفل سیاه، پودر سیر، پودر پیاز، زنجبیل، پاپریکا و نمک را مخلوط کنید و جوجه‌ها را حسابی در آن‌ها بغلتانید تا حسابی به داخل جوجه‌ها نفوذ کند و طعم‌دار شود.

۶ روش ساده مرینت کردن مرغ

 

ادویه ترکیبی سوپ

 ما به طور خلاصه برخی از ادویه های ترکیبی برای انواع سوپ را معرفی می‌کنیم:
• ادویه سوپ با پایه مرغ: پاپریکا، فلفل سیاه، فلفل قرمز، جعفری و ریحان خشک

آسان ترین و سریع ترین روش پخت سوپ مرغ

• ادویه سوپ با پایه سبزیجات: نمک، پودر جعفری، پودر سیر، آویشن، فلفل سیاه، پونه، زردچوبه و مریم گلی
• ادویه انواع سوپ جو: زردچوبه، فلفل سیاه، پودر سیر، ادویه کاری، پودر آویشن و نمک

 

ادویه سالاد

• ادویه سالاد شیرازی و سالاد کاهو: فلفل، نمک، نعنا و پونه
• ادویه سالاد یونانی: سیر، نمک، پونه، پودر فلفل دلمه‌ای و فلفل سیاه
• ادویه سالاد ماکارونی: آویشن، پودر گشنیز، زیره سبز و پونه کوهی
• ادویه سالاد اندونزی: نعنا، پونه، آویشن، موسیر، زیره، گشنیز و رزماری

 

ادویه پیتزا

 برای درست کردن یک ادویه ترکیبی برای این غذای خوشمزه، ادویه‌های جوز هندی، فلفل سیاه، فلفل قرمز، گشنیز، پودر سیر، رزماری، پونه کوهی، آویشن و نمک را مخلوط کنید.

 

نتیجه‌گیری

چاشنی‌ها و طعم‌دهنده‌ها نه تنها به غذاها طعم و عطر دلپذیری می‌بخشند، بلکه دارای خواص درمانی و تغذیه‌ای نیز هستند. با استفاده صحیح از چاشنی‌ها می‌توانید غذاهای سالم‌تر و خوشمزه‌تری را تهیه کنید و از فواید بی‌نظیر آن‌ها بهره‌مند شوید.

منابع:        food.ndtv   |   eatingwell  |  homenaturalcures   |  lebanontraveler